*SAE 0W-40, 5W-40, 10W-40
** SAE 15W-40, 20W-40, 25W-40 i SAE 40
MOTORNA ULJA
Klasifikacija motornih ulja prema SAE VISKOZNOJ GRADACIJI, SAE J300
| SAE VISKOZNA GRADACIJA | MAKSMIALNA VISKOZNOST (MPA.S) NA NISKIM TEMPERATURAMA | MAKSMIALNA VISKOZNOST (MPA.S) NA NISKIM TEMPERATURAMA | MAKSIMALNA TEMPERATURA PUMPABILNOSTI ZA VISKOZNOST 60000 mPa.s | KINEMATIČKA VISKOZNOST (mm2/2) na 100 C | KONEMATIČKA VISKOZNOST (mm2/2) na 100 C | HTHS VISKOZNOST (mPa.s) NA 150C I BRZINE SMICANJA 10’6 s-1 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Max | C | C | MIN | MAX | MIN | |
| 0W | 6.200 | -35 | -40 | 3.8 | – | – |
| 5W | 6.600 | -30 | -35 | 3.8 | – | – |
| 10W | 7.000 | -25 | -30 | 4.1 | – | – |
| 15W | 7.000 | -20 | -25 | 5.6 | – | – |
| 20W | 9.500 | -15 | -20 | 5.6 | – | – |
| 25W | 13.000 | -10 | -15 | 9.3 | – | – |
| 8 | 4.0 | 6.1 | 1.7 | |||
| 12 | 5.0 | 7.1 | 2.0 | |||
| 16 | – | – | – | 6.1 | 8.2 | 2.3 |
| 20 | – | – | – | 6.9 | 9.3 | 2.6 |
| 30 | – | – | – | 9.3 | 12.5 | 2.9 |
| 40 | – | – | – | 12.5 | 16.3 | 2.9* |
| 40 | – | – | – | 12.5 | 16.3 | 3.7** |
| 50 | – | – | – | 16.3 | 21.9 | 3.7 |
| 60 | – | – | – | 21.9 | 26.1 | 3.7 |
ACEA specifikacije
ACEA
(Associaon des Constructeurs Européens d’Automobiles) predstavlja udruženje evropskih proizvođača vozila, koje je 1991. god nasledilo prethodni CCMC (Comite des Constructeurs d`Automobiles du Marche Commun) i preuzelo CCMC specifikacije. Specifikacije ulja za benzinske motore putničkih automobila (oznaka A) i specifikacije ulja za dizel motore putničkih automobila (oznaka B) su spojene u zajedničku specifikaciju koja propisuje kvalitet ulja za ove vrste motora. Uvode se nove specifikacije kojim se propisuje kvalitet ulja kompabilnih sa katalizatorima za motore putničkih automobila koji ispunjavaju zahteve emisije izduvnih gasova. Ove specifikacije nose oznake C: ACEA C1, C2, C3 i C4. S obzirom da ova ulja moraju da budu kompabilna sa sistemima za naknadnu obradu izduvnih gasova, propisane su gornje granice sadržaja sulfatnog pepela, fosfora i sumpo ra. Ulja sa oznakom «C» se primenjuju za vozila u koje su ugrađeni filteri čvrsh česca (DPF), kao i katalizatori sa sistemom (TWC). U pogledu eksploatacionih mogućnos ova ulja su ekvivalentna uljima koji ispunjavaju zahteve specifikacije ACEA A3/B4, odnosno ACEA A5/B5. Kod specifikacija za dizel motore komercijalnih vozila star e specifikacije E3 i E 5 su zamenjene novim specifikacijama E6 i E7.
Pregled standarda za benzinske i dizel motore putničkih automobila:
- Standardi za benzinske motore nose oznaku A: ACEA A1, A2, A3, A4 i A5.
- Standardi za dizel motore nose oznaku B: ACEA B1, B2, B3, B4 i B5.
SPECIFIKACIJE MOTORNIH ULJA ZA BENZINSKE I DIZEL MOTORE PUTNIČKIH I KOMERCIJALNIH VOZILA
| ACEA A1/B1 | Motorno ulje za produžene intervale zamene, gde se traže ulja niske viskoznos. Ova ulja se ne koriste kod svih motora, već samo kod onih gde to proizvođač motora odobrava. |
| ACEA A3/B3 | Motorno ulje za produžene intervale zamene ulja prema preporuci proizvođača motora. |
| ACEA A3/B4 | Motorno ulje za motore sa direktnim ubrizgavanjem goriva. Zadovoljava zahteve prethodne A3/B3 specifikacije. |
| ACEA A5/B5 | Motorno ulje za one motore gde se preporučuju ulja niske viskoznos koja štede gorivo. Ova ulja se ne mogu koris kod svih motora, već samo kod onih gde to proizvođač motora odobrava. Za produžene intervale zamene ulja. |
SPECIFIKACIJE MOTORNIH ULJA KOMPATIBILNIH SA SISTEMIMA ZA OBRADU IZDUVNIH GASOVA
| ACEA C1 | Motorno ulje kompabilno sa filterom za česce (DPF) i trostepenim katalizatorom (TWC). Za motore koji zahtevaju niskoviskozna ulja koja štede gorivo. Primenom ulja ovog nivoa kvaliteta produžuje se životni vijek DPF-filtera i TWC- katalizatora. Ova ulja imaju najniži sadržaj SAPS-a i nisu pogodna za sve motore. (Pre upotrebe pogleda preporuku proizvođača.) |
| ACEA C2 | Motorno ulje kompabilno sa filterom za česce (DPF) i trostepenim katalizatorom (TWC). Za motore koji zahtevaju niskoviskozna ulja. C2 ulja se definišu kao ulja sa srednjim sadržajem SAPS-a (mid SAPS). Ova ulja nisu pogodna za sve motore pa je pre upotrebe potrebno pogleda preporuku proizvođača. |
| ACEA C3 | Motorno ulje kompabilno sa filterom za česce (DPF) i trostepenim katalizatorom (TWC). ACEA C3 je bazirana na performansnim testovima koji su ekvivalentni specifikaciji ACEA A3/B4-04. C3 ulja se definišu kao ulja sa srednjim sadržajem SAPS-a (mid SAPS). Ova ulja nisu pogodna za sve motore pa je pre upotrebe potrebno pogleda preporuku proizvođača. |
| ACEA C4 | Motorno ulje kompabilno sa filterom za česce (DPF) i trostepenim katalizatorom (TWC). ACEA C4 je bazirana na performansnim testovima koji su ekvivalentni specifikaciji ACEA A3/B4-04. Ova ulja nisu pogodna za sve motore pa je pre upotrebe potrebno pogleda preporuku proizvođača. |
SPECIFIKACIJE MOTORNIH ULJA ZA DIZEL MOTORE KOMERCIJALNIH VOZILA
| ACEA E2 | Ulja namenjena za teško opterećene dizel motore sa i bez turbopunjača, kao i za normalne intervale zamene. |
| ACEA E4 | Viskozitetno stabilna ulja koja obezbeđuju izvrsnu kontrolu čistoće klipova, habanja i nastanka čađi. Namenjeno je za motore koji nemaju DPF-filtere i neke motore opremljene sa SCR i NOx sistemima. Preporučuju se za upotrebu u teško opterećenim dizel motorima koji zadovoljavaju EURO I, EURO II, EURO III, EURO IV i EURO V norme o izduvnim gasovima, kod kojih se ne propisuju ulja sa ograničenim SAPS -om. Imaju znatno produžen interval zamene ulja |
| ACEA E6 | Viskozitetno stabilna ulja koja obezbeđuju izvrsnu kontrolu čistoće klipova, habanja i nastanka čađi. Preporučuju se za upotrebu u veoma opterećenim dizel motorima koji koriste gorivo sa sadržajem sumpora do 50 ppm. Zadovoljavaju EURO I, EURO II, EURO III, EURO IV, EURO V i EURO VI norme o izduvnim gasovima. Imaju znatno produžene intervale zamene. Pogodna su za motore sa i bez DPF filtera, sa sistemom recirkulacije izduvnih gasova (EGR), kao i za motore opremljene sistemom za redukciju NOx. |
| ACEA E7 | Viskozitetno stabilna ulja koja obezbeđuju izvrsnu kontrolu čistoće klipova, habanja i nastanka čađi, te formiranja naslaga čađi u turbopunjaču. Preporučuju se za upotrebu u veoma opterećenim dizel motorima koji zadovoljavaju EURO I, EURO II, EURO III, EURO IV i EURO V norme o izduvnim gasovima a imaju znatno produžene intervale zamene ulja. Pogodna su za motore bez ugrađenih DPF filtera, za većinu motora opremljenih sistemom recirkulacije izduvnih gasova (EGR), te za većinu motora opremljenih sistemom za redukciju NOx. |
| ACEA E9 | Motorna ulja izuzetne stabilnos u pogledu promena viskoziteta. Obezbeđuju veoma dobru čistoću klipova. Preporučuju se za teško opterećene dizel motore koji ispunjavaju zahteve EURO I, EURO II, EURO III, EURO IV, EURO V i EURO VI o emisiji izduvnih gasova. Primenjuju se za motore sa ili bez DPF filtera , kao i za većinu EGR motora i motora opremljenih sistemom selekvne kataličke redukcije, koji koriste nisko -sumporno dizel gorivo. |
API - klasifikacijamotornih ulja
| API | Američki nani instut (American Petroleum Instute) je najveće američko udruženje proizvođača nae i prirodnog gasa. Predstavlja oko 400 korporacija uključenih u proizvodnju, preradu, distribuciju i ostale delatnos vezane za nanu industriju. API je u skladu sa primenom, ulja za podmazivanje SUS motora grupisao u dve osnovne kategorije i to: • S kategoriju ulja namenjenih za benzinske motore i • C kategoriju ulja namenjenih za dizel motore putničkih i komercijalnih vozila. |
S - KATEGORIJA ULJA NAMENJENA ZA BENZINSKE MOTORE PUTNIČKIH VOZILA
| API SE | Za motore proizvedene do 1980 |
| API SF | Za motore proizvedene do 1989. Ulje pruža povećanu zaštu od korozije, habanja i sprečava stvaranje lakova i taloga u motoru u odnosu na SE. |
| API SG | Za motore proizvedene do 1992. U odnosu na SF ima poboljšanu kontrolu na stvaranje taloga i lakova u motoru, oksidacije ulja i habanja motora. |
| API SH | Za motore proizvedene do 1996. U odnosu na SG ima bolju zaštu motora od korozije i strožije zahteve u pogledu isparljivos, filtrabilnos i penušanja. |
| API SJ | Za motore proizvedene do 2001. Poboljšana varijanta nivoa SH. |
| API SL | Za motore proizvedene nakon 2001. Obezbeđuje bolju kontrolu stvaranju taloga i lakova u motoru i manji gubitak ulja isparavanjem. |
| API SM | Za motore proizvedene nakon 2004. SM ulja imaju bolju otpornost na oksidaciju, poboljšanu zaštu od stvaranja depozita, bolju zaštu od habanja i bolje niskotemperaturne osobine u toku perioda eksploatacije. |
| API SN | Za motore proizvedene poslije 2010. Daju bolju zaštu od stvaranja depozita na visokim temperaturama, mnogo bolju zaštu od stvaranja taloga i bolju kompabilnost sa zapvkama. API SN zadovoljava ILSAC GF-5 zahtjeve za boljim performansama, smanjenjem potrošnje goriva, odličnom zaštom turbopunjača i kompabilnost sa sistemima za naknadnu obradu izduvnih gasova, kao i zaštu motora koji koriste goriva s etanolom – do E85. |